MINERALOGIE

Overzicht van een periode mineralogie in klas 5 en 6.

In een periode van 2 à 3 weken worden -  in vijfde en zesde klas tezamen  - mineralen, gesteenten, sier- en edelstenen besproken, bekeken, getekend en geschilderd. Deze periode wordt om de twee jaar gegeven. Het historisch aspect en de hedendaagse toepassingen van de stenen krijgen een groot aandeel in de bespreking.

Kinderen zijn vooral geboeid door mooie stenen. Dat begint al heel jong. Als de kleine peuter zijn eerste pasjes heeft gezet, raapt hij al mooie steentjes op en bewaart ze. Vele kleuters hebben een verzameling steentjes en schelpen. De school moet dit interessant gegeven opnemen en verder ontwikkelen.

In Rinkrank doen we dat op verschillende manieren.

 

Als een kind verjaart, mag het langs alle leerkrachten gaan en van iedere leerkracht krijgt het een mooie schelp of een mooie steen. Zo breidt de verzameling gestaag uit. En wordt ze ook onderhouden.

Op school worden er nu en dan stenen getrommeld. Meestal zijn het ruwe kwartsbrokken die gedurende een 8-tal weken getrommeld worden en dan als mooie gepolijste stenen tevoorschijn komen. Dat is voor kinderen uit alle klassen bijzonder boeiend om mee te maken, ook al gebeurt dat trommelen meestal in het kader van de lessen mineralogie van vijfde en zesde klas.

 

Dan is er de mineralogieperiode in vijfde en zesde klas. De schoolverzameling dient als basis van het werk, maar ieder kind mag ook de eigen verzameling meebrengen. De stenen worden mooi ten toon gesteld en besproken. Daarna tekenen de kinderen en nemen bepaalde informatie over.

 

 

DE INHOUD

 

Eerste hoofdstuk: graniet en basalt

 

Het onderscheid tussen GRANIET en BASALT, beide producten van de bewegende aardkorst, maar zeer verschillend in hun ontstaan en verschijningsvorm.

BASALT

De maan bestaat grotendeels uit basalt.

 

Opdracht: Zoek in je omgeving naar basalt.

Basalt wordt gebruikt voor dijkbekleding, kademuren, golfbrekers, strandhoofden, trappen, balustrades, waterspuwers (kathedralen), pinakels, steenwol (rotswol).

GRANIET

Na basalt bespreken we de gesteenten die afkomstig zijn uit graniet, en natuurlijk krijgen de mooie sierstenen de meeste aandacht. We gaan ons niet bezighouden met microscopisch onderzoek, het gaat steeds om grote kristalvormen.

Graniet is een gesteente dat veel in de bouw gebruikt wordt. Ga in je omgeving op zoek naar graniet (gevels, enz.)

 

In graniet vinden we: KWARTS, VELDSPAAT, MICA, CALCIET

 

KWARTS: bergkristal, melkkwarts, citrien, rookkwarts, morion, amethist, rozenkwarts, agaat, carneool, chalcedoon, jaspis, onyx, silex

 

VELDSPAAT: orthoklaas, adulaar, plagioklaas, oligoklaas, labradoriet, klei, schiefer, leisteen, sepatariënconcreties, baksteen.

 

MICA: zwarte mica en witte mica (muscoviet)

              mica en kinderarbeid (pdf)

 

CALCIET: ijslandspaat, calciet, aragoniet, fluoriet, kalksteen, stalactiet en stalagmiet, koraal, eierschaal, beenderen, schelpen, ammonieten, trilobieten, marmer, arduin, albast, travertijn, dolomiet, tuf, krijt, mergel, gips (seleniet en woestijnroos).

Kalksteen wordt heel veel als bouwmateraal gebruikt. Denk maar aan arduin, marmer, travertijn en dolomiet. Ga in je omgeving op zoek naar deze gesteenten.

 

 

Tweede hoofdstuk: organisch gesteente

 

enkele gesteenten van organische oorsprong:

amber, versteend hout, houtskool, steenkool, grafiet, petroleum, diamant, parels

 

 

Derde hoofdstuk: metallische mineralen:

 

koper : gedegen koper en malachiet

lood: galeniet

ijzer: hematiet, marcassiet, meteoriet, pyriet

mangaan: rodochrosiet, dendrieten, mosagaat

uranium

 

 

Vierde hoofdstuk: niet-metallische mineralen

 

zout (natrium, chloor)

 

 

Vijfde hoofdstuk: fluorescerende mineralen

 

chalcedoon

autuniet

calciet

gips

aragoniet

korund

zirkoon

robijn

 

 

Zesde hoofdstuk: mineralen die lichtbreking veroorzaken:

 

kwarts

calciet

ulexiet

 

 

Zevende hoofdstuk: mineralen met elektrische eigenschappen:

 

amber

tourmalijn

 

 

Achtste hoofdstuk: stenen die gemakkelijk kunnen bewerkt worden (de kinderen bewerken ze ook)

 

Speksteen (zeepsteen of steatiet)

Trommelstenen

 

 

Negende hoofdstuk: 12 stenen die in de geschiedenis een bijzondere waarde hebben:

 

de 12 stenen op de borstplaat van de hogepriester bij de joden, de 12 stenen die de apostelen voorstellen (in sommige kerken in de altaarsteen), de 12 stenen die als verwant beschouwd worden aan de 12 sterrenbeelden.

 

 

Tiende hoofdstuk: mineralen in edelstenen, sieraden en werktuigen

 

Goud, zilver, diamant, saffier

Diamant: Koh-i-Noor: 's werelds beruchtste diamant.