HOME PEDAGOGIE KLASSEN VAKKEN SCHOOLFEESTEN REALISATIES PUBLICATIES STERREN CONTACT

 

  LUC CIELEN

  Mijn ervaring met de steiner-/vrijeschool-/waldorfpedagogie

 

  Terug naar https://www.cielen.eu

 

 

Deze pagina is in ontwikkeling. Laatst bijgewerkt op 03.12.2024.

 

De steinerpedagogie (vrijeschool- of waldorfpedagogie) kan, dankzij het grote belang dat zij hecht aan het kunstzinnige, de ideale pedagogie zijn. Het kunstzinnige is haar grootste sterkte.

 

Op deze pagina wil ik de sterke en minder sterke punten van deze pedagogie kort bespreken, uitgaande van mijn meer dan vijftigjarige ervaring met de steiner-/vrijescholen ofte waldorfscholen, zoals ze aanvankelijk genoemd werden, omdat de eerste school in 1919 opgericht werd binnen de Waldorffabriek in Stuttgart. Deze scholen worden in Nederland vrijescholen genoemd, voortgaande op Steiners eis dat scholen vrij moesten zijn van overheidsinmenging. Al is die inmenging in de loop der jaren steeds groter geworden via subsidiëring door de overheid en de door haar opgelegde minimumdoelen (eindtermen, onderwijsdoelen) en toetsen, toch is de naam vrijeschool gebleven.

 

Ik heb de steinerschool/vrijeschool leren kennen in 1967. Mijn eerste kennismaking gebeurde via Ward De Beer, leraar viool aan de jeugdmuziekschool van de Halewynstichting in Antwerpen, waar ik de opleiding muziekpedagogie volgde.  Ward was muziekleraar aan de Antwerpse Steinerschool en sprak nu en dan over de school die mede door zijn broer Fernand was opgericht.

Mijn tweede kennismaking verliep via Mia Verlackt, net als ik lid van het Halewynkoor. Mia was bevriend met Miek Vervaet die orthopedagogie studeerde in Antwerpen, waar zij kennismaakte met de heilpedagogie van R. Steiner. Zo kwam Miek in contact met de Steinerschool Antwerpen. In de kerstperiode heb ik een opvoering van het Oberufer kerstspel, gespeeld door de leerkrachten van de school, gezien. Het kwam op me over als iets zéér ouderwets, zeer katholiek en godvruchtig. Hetzelfde gevoel overviel me toen ik in de lente een bezoek bracht aan het heilpedagogisch instituut in het Zuid-Duitse Hepsisau (Weilheim an der Teck), waar Miek stage liep.  In de daaropvolgende maanden heb ik in de Antwerpse school nog enkele lezingen gevolgd en de tentoonstelling op het einde van het schooljaar bezocht. Ik was direct gegrepen door al het kunstinnige dat er in die school aan bod kwam. Het was vooral en haast uitsluitend het kunstzinnige dat me enthousiast maakte voor deze pedagogie; met de antroposofie, de onderliggende wereld- en levensbeschouwing van Steiner waarmee iedere leerkracht zich moest verbinden, heb ik het altijd moeilijk gehad.

In 1968 ging ik kunstgeschiedenis (musicologie) studeren aan de KULeuven en stichtte er het vegetarisch restaurant annex natuurvoedingswinkel  Lukemieken, waar ik lezingen over de steinerpedagogie organiseerde in de hoop een steinerschool te kunnen oprichten in Leuven. Toen mijn kinderen naar de kleuterschool konden was die school nog niet gerealiseerd, en gingen ze dus naar de Antwerpse Steinerschool, waar ik vanaf 1975 leraar werd.

De steinerpedagogie zou vanaf dan de leidraad zijn in mijn pedagogisch werk, zelfs toen ik zeven jaar later de steinerschool verliet en in Brasschaat een eigen basisschool stichtte en geleidelijk mijn eigen pedagogische visie ontwikkelde, los van Steiner en de antroposofie. Veertien jaar later heb ik deze visie verder kunnen uitwerken in de door mij opgerichte basisschool Rinkrank in Kalmthout.

 

De steinerpedagogie is een kunstzinnige pedagogie. Het is de enige pedagogie die inziet hoe belangrijk het kunstzinnige is voor de ontwikkeling van kinderen. Hoewel de prachtige kindertekeningen het meest opvallen voor een buitenstaander is muziek veruit de belangrijkste kunstvorm ter ondersteuning van het leerproces en komt op vele manieren aan bod in de school.

 

 

 

 

 

 

 

 

Muziek met zang en instrumentaal spel is een vast onderdeel van het curriculum. Eén tot twee lesuren muziek staan er wekelijks op het programma, maar daarnaast wordt er dagelijks gemusiceerd in de muzikale opmaat. Het is dan ook noodzakelijk dat leraren een muzikale vorming genieten of genoten hebben. Helaas lukt dat niet altijd: niet alle leerkrachten zijn muzikaal voldoende geschoold om de dagelijkse muzikale opmaat in goede banen te leiden. Muziek is dan ook meer en meer een vak dat alleen nog in de wekelijkse muziekles onder leiding van een vakleerkracht gegeven wordt.

Hoe het anders en beter kan, vind je op https://www.cielen.eu/vakken/kunstzinnige%20vakken/muziek.html

 

Tekenen In de steinerpedagogie is tekenen niet alleen een vak op zich, maar ook een activiteit die in alle andere vakken aanwezig is. Als vak heet het Vormtekenen, al zou het beter Vormentekenen genoemd worden, zoals in het Duits, waar het Formenzeichnen heet. Soms wordt het ook Dynamisch tekenen genoemd. Meer hierover vind je op:

https://www.cielen.eu/vakken/kunstzinnige%20vakken/tekenen.html

https://www.cielen.eu/vakken/kunstzinnige%20vakken/vormtekenen.html

 

Schilderen Nat-in-natschilderen is de meest gebruikte, soms zelfs de enige vorm van aquarelleren in de kleuter- en de lagere school. Er is echter meer mogelijk zoals je kunt lezen op https://www.cielen.eu/vakken/kunstzinnige%20vakken/schilderen.html

 

Deze pagina is een extern onderdeel van de sitepagina https://www.cielen.eu

Terug naar https://www.cielen.eu

 

 

https://www.cielen.eu