Luc Cielen

in Rinkkrant 904 (14 oktober 2005)

Volgens het artikel zijn etiquetteboekjes voor de eenentwintigste eeuw enorm populair. Oké, er is veel verloren gegaan wat etiquette betreft, en soms stel ik me ook wel vragen bij het gedrag van sommigen mensen, maar wat me in dit artikel vooral opviel waren de slotzinnen:

Laps, denk ik dan spontaan, de school moet het weer doen. Maar als het er werkelijk op aankomt, dan wordt de school toch maar alleen beoordeeld op wat ze bereikt heeft op het vlak van het cognitieve. Ach, ik weet wel beter, en eigenlijk heb ik al die jaren als leraar hard gewerkt aan omgangsvormen en etiquette bij de kinderen. Dus ik was er al mee bezig.

Maar de allerlaatste zin van het artikel vind ik helemaal te dwaas. Moeten jongeren opstaan als de leerkracht binnenkomt?

Zijn we eindelijk van die zware zinloze tuchtregels verlost, komt er nu weer iemand pleiten om die weer in te voeren. Natuurlijk, ik begrijp het wel; het gaat hier om respect voor de andere, in dit geval voor de leerkracht, maar met regels zal je die niet afdwingen. De leerkracht, door zijn persoon, zal dat respect afdwingen. Als hij dat niet kan, dan is het een teken dat hij dat respect ook niet (nog niet) verdient. Dan moet hij daar in de eerste plaats zelf iets aan doen. Maar dat een hele klas het werk moet onderbreken en gaan rechtstaan als er iemand binnenkomt, druist helemaal in tegen de werkwijze van Rinkrank.

Maar ik wil nog even terugkomen op die etiquette.

In Rinkrank hebben we heel wat mogelijkheden om daaraan te werken. Dat begint al bij de kleuters, die dagelijks samen aan tafel zitten en heel goede tafelmanieren leren (als ze ze nog niet hadden van thuis uit). Samen met de lagere school zijn er de schoolfeesten, waarbij toch ook steeds gegeten wordt. Ook daar is er kans om manieren te leren. De schoolreizen: ik heb er indertijd steeds hard aan gewerkt - en was er zéér streng op - dat de kinderen mooi aan tafel zaten en alles respectvol behandelden. Met de gepaste etiquette.

Ook op de kleding wordt gelet. Vorige week zag ik hoe Dirk bij de deur van de hal stond en elk kind van zijn klas inspecteerde op de kleding. Zat die goed? Desnoods hielp hij. Niets vergeten? Ik heb dat ook jarenlang gedaan. Elk kind bij binnen- en buitengaan van de school van top tot teen bekeken, de kleding mee helpen goed schikken als het nodig was en soms ook streng opgetreden. Tegen bijvoorbeeld die niet zo mooie gewoonte om trui of jas met de mouwen rond de buik te binden, zoals ik onlangs nog op het herfstfeest zag bij enkele kinderen. Het getuigt niet van veel respect voor de kleding als het er zo aan toe gaat. Nu, de kinderen van mijn klas wisten dat, en als ze het dan toch eens deden, wisten ze al hoe laat het was als ze me ergens bespeurden en prompt kreeg trui of jas de gepaste behandeling. Ze deden het wel om mijnentwille, maar stilaan leerden ze toch ook dat enig respectvol omgaan met kleding een vereiste was. Of ze het later nog zullen doen?