THECLA, 23 september

Luc Cielen in Rinkkrant 703 van 19 september 2003

Een voornaam die je nu niet meer tegenkomt, maar die nog niet zo lang geleden toch vrij veel voorkwam. Hoe komt het toch dat die voornaam niet meer gegeven wordt ? Eenvoudig omdat de Thecla waarop die naam teruggaat hoogstwaarschijnlijk nooit bestaan heeft. Zij was een van die 'gefingeerde' heiligen die in 1969 gedesavoueerd werden.

 

Haar naam werd van de heiligenkalender geschrapt. Ik zou haar dus hier ook kunnen doodzwijgen, ware het niet dat ergens in de Vlaamse letterkunde haar naam wél voorkomt (was het nu bij Timmermans of Streuvels ?) en dat een van de grote heiligen, wiens feest we over iets meer dan een maand vieren - Sint Maarten - er heilig van overtuigd was dat zij hem verschenen was, toen hij mediterend in een grot zat. (Volgens een bepaalde legende was Thecla dan weer een groot bewonderaarster van Martinus, maar dat kan natuurlijk niet, vermits Martinus enkele eeuwen later leefde).

 

Zij is het onderwerp van een uit de hand gelopen heiligenverering en heeft meer dan een millennium lang een grote verering genoten. Je kan dus maar beter niet bestaan hebben om veel roem te vergaren. Die verering was in feite wel terecht, want bij Thecla kwam zowat alles aan bewonderenswaardig voor wat iemand kan verwerven in een levensloop. Zij verbleef in het gezelschap van Paulus, de ijverigste van alle apostelen. Daardoor stond ze mee aan de wieg van het christendom. Zij was martelares, maar stierf een vredige dood.

 

Hoe dat allemaal zo kwam, daarover kunnen we heel wat lezen in de Acta Pauli et Theclae. Toen Paulus in Iconium (Turkije) kwam preken, bekeerde de jonge maagdelijke Thecla zich tot het christendom. Ze was zo vol van Paulus' woorden, dat ze hem overal volgde. In die eerste dagen van onze tijdrekening was het niet vanzelfsprekend dat een vrouw (een maagd !) een groepje mannen volgde en daarom trok ze ook maar mannenkleren aan, zodat ze niet al te veel opviel. In die acta lezen we ook dat ze de eerste vrouwelijke christen was die gefolterd werd omwille van haar geloof. Ze werd in een greppel vol adders gegooid, maar toen de slangen wilden toehappen viel er een vuurbol uit de hemel die de adders doodde.

 

Enige tijd later bracht men Thecla dan maar naar de brandstapel, een middel dat wat meer zekerheid bood. Maar toen ze op de brandstapel stond begon het hevig te regenen en te hagelen. Het vuur doofde en onkwetsbaar voor de dikke hagelbollen verliet ze ongedeerd de brandstapel. Dan maar naar de arena, waar ze het moest opnemen tegen wilde dieren. Maar ach, die wilde dieren hadden helemaal geen trek in haar en lieten haar links liggen. Dan maar naar de tamme stieren. Ze werd tussen twee stieren vastgebonden, die daarop uiteengejaagd werden. Maar ook dat mislukte, de stieren bleven gewoon staan. De heidenen gaven het op en Thecla trok zich terug als kluizenares in het gebergte bij Seleucië. Heel wat mensen kwamen haar daar opzoeken, vooral omdat zij de gave bezat om de mensen te genezen. De artsen van Seleucië waren daar niet mee opgezet en zochten haar te doden. Toen ze gewapend naar haar kluis kwamen, opende de berg zich en Thecla verdween in de schoot van de berg, zodat de artsen hopeloos en vruchteloos naar haar zochten. Toen het gevaar geweken was, opende de berg zich weer en kon Thecla haar genezingswerk voortzetten. Ze sticht een gemeenschap voor maagden en sterft tenslotte vredig in de armen van haar geloofsgenoten. Zo werd ze de eerste martelares, maar stierf niet de marteldood. Later wilden heel wat kerken maar al te graag relieken van haar bezitten en zo komt het dat haar hoofd nu in Milaan rust, een arm in Barcelona en andere lichaamsdelen van haar kan je vinden in Chartres, Bologna en Keulen. Wat de stieren tijdens haar leven niet voor elkaar kregen, lukte de christenen dus wel, na haar dood. Tezamen met haar verering verdwijnt nu stilaan ook haar naam. Nochtans, als je op internet via een zoekprogramma naar Thecla zoekt, dan krijg je toch duizenden resultaten. En enkele hedendaagse Thecla's blijken dan wel heel dynamische dames te zijn. In Spanje is de heilige Thecla de patrones van de typistes. Niet omdat Thecla iets met schrijfmachines te maken had, nee, gewoon omdat een Spaanse 'tecla' niets anders is dan een toets (van o.a. een schrijfmachine). Daarom moet ik bij het schrijven dan ook voortdurend aan haar denken.