https://www.cielen.eu

Steiners en Weyts op ramkoers?

De Morgen, maandag 23 december 2019

Vlaamse regering weigert voor het eerst sinds 1996 uitzondering op eindtermen

Steinerscholen mogen hun eindtermen voor de eerste graad van het secundair onderwijs niet gebruiken. Dat heeft de Vlaamse regering beslist. 'De overheid moedigt nu aan om minder braaf te zijn.'

YANNICK VERBERCKMOES EN PIETER GORDTS

Wat heeft de Vlaamse overheid beslist?

De Vlaamse overheid heeft dit schooljaar nieuwe eindtermen ingevoerd voor de eerste graad van het secundair onderwijs. Eindtermen zijn minimumdoelen waarvan de overheid vindt dat leerlingen ze moeten halen. Twee steinerscholen vroegen daar een uitzondering op en maakten hun eigen eindtermen. Dat heeft de Vlaamse regering afgekeurd. "Scholen zijn autonoom in de wijze waarop ze de eindtermen bereiken", zegt Michaël Devoldere, woordvoerder van onderwijsminister Ben Weyts (N-VA). "Maar als we kwalitatiever onderwijs willen, moeten ze die doelen wel halen."

De Vlaamse regering heeft de beslissing genomen na advies van de onderwijsinspectie en een commissie van deskundigen. De steinerscholen wachten op de argumentatie van die beslissing en hopen dat die vandaag openbaar gemaakt wordt.

Waarom willen de steinerscholen van de eindtermen afwijken?

Volgens de steinerscholen laten de eindtermen veel te weinig ruimte om hun eigen pedagogisch project uit te werken. Als het bijvoorbeeld gaat over het vak geschiedenis, hebben zij een heel andere aanpak dan de manier waarop het vak doorgaans wordt gedoceerd. Voor de eerste graad bepaalt de Vlaamse overheid dat leerlingen de prehistorie, het oude nabije Oosten en de klassieke oudheid moeten bestuderen. Maar steinerscholen willen de geschiedenis anders benaderen.

"De steinerpedagogie heeft als kenmerk dat men er de leerstof wil gebruiken als ondersteuning bij de innerlijke ontwikkeling van de jongeren", legde de Federatie van Steinerscholen het verschil uit toen ze afgelopen zomer de uitzondering aanvroeg. "Op basis daarvan kiezen wij ervoor om in de woelige jaren van de puberteit de woelige geschiedenis van de ontdekkingsreizen en de revoluties uit de Nieuwe Tijd te programmeren."

Is het de eerste keer dat dit probleem opduikt?

Neen. Meer dan twintig jaar geleden trokken de steinerscholen naar het Arbitragehof (nu het Grondwettelijk Hof) om een afwijkingsmogelijkheid af te dwingen. Eind 1996 oordeelde het Hof dat de eindtermen van de Vlaamse overheid te gedetailleerd waren. Bijgevolg waren ze in strijd met de vrijheid van onderwijs, een basisprincipe dat in de grondwet is verankerd. Sindsdien vroeg en kreeg het steineronderwijs al twaalf keer een uitzondering.

Omdat het parlement vorig jaar nieuwe eindtermen goedkeurde, moest het steineronderwijs de goedkeuring opnieuw aanvragen. Aangezien die nieuwe minimumnorm per graad is opgesteld en het steineronderwijs niet per graad werkt, stond deze botsing volgens expert onderwijsrecht Johan Lievens (KU Leuven) in de sterren geschreven. "Enerzijds moeten minimumdoelen bestaan zodat diploma's gelijkwaardig zijn", zegt hij. "Maar de nieuwe eindtermen voor de eerste graad zijn vrij strikt. Het Grondwettelijk Hof heeft in de jaren 1990 bepaald dat de overheid niet alles mag dichttimmeren. Daardoor verrast deze beslissing mij wel."

Wat nu?

In principe heeft het steineronderwijs twee mogelijkheden. Ofwel gooit het de handdoek in de ring en past het zich aan de overheidsnorm aan, ofwel trekt het naar de Raad van State om de beslissing aan te vechten. Momenteel beraadt het zich nog.

De eindtermen zijn een politiek gevoelig dossier en zorgen telkens weer voor een portie armworstelen tussen koepels en parlement. Momenteel werkt dat laatste nog aan nieuwe eindtermen voor de tweede en derde graad. Dit njet op de uitzondering voor het steineronderwijs zet de zaken daarvoor meteen op scherp. Volgens Lievens hebben de steinerscholen zich altijd constructief opgesteld. Nu lijken ze alsnog het deksel op de neus te krijgen. "De Vlaamse regering moedigt nu aan om minder braaf te zijn bij het opstellen van de eindtermen in de tweede en derde graad, bijvoorbeeld door de eindtermendecreten meteen aan te vechten bij het Grondwettelijk Hof", zegt hij.

https://www.cielen.eu