De eerste reis rond de wereld
Literatuur:
Magellan – Stefan Zweig (Zw)
Magellanes – Heinz Sponzel (Sp)
reisdagboek van Antonio Pigafetta
Queslito
Zw. p16-18 de route van de specerijen – gigantische winsten
zakje peper meer waard als mensenleven
teveel goud(geld) stroomde naar Oosten (te weinig handelswaren van waarde van West naar Oost)
Na alle ontdekkingen was nog één grootse daad overgebleven: de aarde omvaren met één en hetzelfde schip en daarmee bewijzen dat de aarde rond is.
Magellaans jeugd (Sponsel p. )
Fernão de Magelhaes °1480 Porto? (Zweig)
vierde rangs adel, toegang tot koninklijk hof
als kind page bij koningin Leonore, geen belangrijke positie
Magellaan in Indië (Zweig p.38 ev)
1505 eerste veroveringsvloot naar Indië onder Francisco d’Almeida
20 schepen, 1500 soldaten (naast geoefende matrozen), 200 bombardieren, timmerlui e.a. (om in Indië meteen nieuwe schepen te bouwen)
Magellaan als gewone onbekende soldaat aangemonsterd
belangrijke leerjaren: zeilen reven in orkaan, aan de pompen staan, storm lopen tegen een stad, in gloeiende hitte zand scheppen voor vestingbouw, met goederen slepen, wacht lopen, strijden te land en te zee,…
Hij werd krijgsman, zeeman, koopman, kenner van mensen, landen, zeeën en sterren
(Lodovico Varthema bereikt als eerste ongelovige Mekka -
waarschuwt Portugezen voor samenzwering Indiërs met Egypte – geraakt later tot Indië, Sumatra en Borneo en specerijeneilanden –als eerste Europeaan)
1506 In deze eerste grote slag geraakt M. gewond
1507 Terug in Lissabon.
Varthema bericht over specerijeneilanden en Malacca: het hof begrijpt het belang hiervan – verkenningsvloot w. uitgerust – M. gaat mee
1509 Malakka: grootste haven vd wereld – alle handelswaar w. geruild
Portugezen verbaasd en ‘verlekkerd’ – sultan verbaasd en verontrust: heeft van Portugeze slachten gehoord, wil ze in de val lokken – belooft zoveel peper en specerijen bezorgen als ze maar kunnen vervoeren – laat na enkele dagen alle boten van de 4 grote schepen de waren komen ophalen
De Susa voelt zich ongemakkelijk: allemaal sloepen met Maleisiërs zwermen rond de schepen, vreest verraad: stuurt naar schip van de commandant zijn betrouwbaarste man: Magellaan: waarschuwt net op tijd. Op moment dat sultan rooksignaal geeft voor aanval te land en zee, wordt alarm geslagen, Maleisiërs van boord gestoten.
De Portugezen aan land hebben minder geluk. Allemaal gedood, op één na: Francisco Serrão: omsingeld, gewond. Magellaan komt met bootje en onverschrokken tegen grote overmacht redt hij zijn beste vriend. Sloepen en meer dan 1/3 van bemanning verloren.
1510 Schipbreuk op koraalrif –
kapitein en edelen weg met boten, bemanning mort
Magellaan blijft als enige edelman als ‘onderpand’
Later nu als officier en raadgever van Albuquerque
1511 Oorlogsvloot naar Malakka – valt na 6 weken belegering
grootste buit ooit – grootste slag voor moslims sinds mensenheugenis .
Portugal beheerst de wereldzeeën van Brazilië tot Singapore
Paus dankgebed voor grootse daad: triomf, nooit gezien feest met luipaarden, panters die met de Portugese schepen zijn gebracht.
Hoogtepunt: olifant knielt 3 maal voor Paus
Nu op naar de specerijeneilanden zelf!
(p54 ev)
Serrão vaart met 3 schepen mee, vindt vriendelijke ontvangst. Volk is naakt, vredig, kent geen geld en vraagt weinig voor specerijen.
Na 2 eilanden zijn 3 schepen al vol. Te zwaar beladen uit hebzucht?
Schip van Serrão lijdt schipbreuk. Weet zich met bemanning te redden, terug naar eiland. Verzaakt aan plicht om terug te keren.
Paradijselijke landschap en klimaat, genoeg van oorlog en avontuur en handel. Blijft daar, krijgt huis met dienaren, vrouw en kinderen.
Allereerste ‘cultuurvluchteling’
Serrão schrijft uitvoerige brieven aan Magelllaan, begeesterd door rijkdom en heerlijkheid van zijn nieuwe thuis. Raadt hem aan hetzelfde te doen. Grote invloed op Magellaans latere ideëen.
1512 M. keert na 7 jaar terug naar een volledig veranderd Lissabon: rijkdom van Oosten – hij enkel slaaf Henrique, littekens en idee.