|
https://www.cielen.eu |
|
HEKSENKRINGEN Terug naar https://cielen.eu/vakken/wereldorientatie/schimmelkunde.html#heksenkring |
|
In
vroeger dagen, toen het ontstaan van heksenkringen nog een mysterie was, werd
hun voorkomen in de duivelse of mythische sfeer verklaard. Heksen, duivels of
elfjes (fairy ring) lieten ze groeien. Ze kwamen dáár voor, waar heksen hun
nachtelijke cirkeldans uitvoerden, daarbij regelmatig hun neus ophalend en de
uitgespuugde snot als heksenboter (Fuligo septica) op de grond achterlatend.
Of het was een schroeiplek van de vlammen of hete adem van een vuurspuwende
draak. Wee degene, die bij volle maan in de kring stapte, of zijn koe binnen
de cirkel liet grazen! Wanneer
myceliumdraden straalsgewijs, als spaken in een wiel, vanuit het centrum en
niet gehinderd door obstakels met eenzelfde snelheid kunnen groeien, vormen
de bovengrondse vruchtlichamen een in diameter jaarlijks toenemende
heksenkring, zoals bij de nevelzwam (Clitocybe nebularis), de weidekringzwam
(Marasmius oreades en de roestvlekkenzwam (Collybia maculata) gebruikelijk
is. Ook
de grote trechterzwam (Clitocybe geotropa), de Bundelcollybia (Collybia
confluens), de voorjaarspronkridder (Calocybe gambosa), de vleeskleurige
zalmplaat (Rhodocybe gemina) en aardsterren als Geastrum triplex en Geastrum
schmidelii vormen regelmatig heksenkringen. De
oudste bekende heksenkring, die alleen vanuit een vliegtuigje of luchtballon
is waar te nemen of op luchtfoto's is vast te leggen, is een kilometer in
doorsnee en ongeveer 700 jaar oud. Beroemd zijn de 100 meter in diameter en
300 jaar oude, als olympische ringen onderling vergroeide "fairy
rings" van de weidekringzwam, die op de heuvels rondom Stonehenge
voorkomen. Het
uitgroeiende mycelium van de weidekringzwam produceert blauwzuur, waardoor
het gras aan de buitenkant van de groeicirkel geel verkleurt en afsterft,
waarna er een kale zone ontstaat. Aan de binnenzijde van de cirkel maakt het
mycelium met enzymen voedingsstoffen aan, terwijl in dezelfde zone in het
late najaar ook de vruchtlichamen afsterven en wegrotten. Door lokale
bemesting wordt het gras hier vervolgens groener en hoger. In
cirkels rondom en wat verder van de stam of in de kroonprojectie van bomen,
treden soms valse heksenkringen of wortelkringen op van ectomycorrhizavormers
die vanaf de boomwortels fructificeren, als de vliegenzwam (Amanita
muscaria), de gewone krulzoom (Paxillus involutus) en de wollige stekelzwam
(Phellodon confluens). Terug naar https://cielen.eu/vakken/wereldorientatie/schimmelkunde.html#heksenkring |
|
https://www.cielen.eu |