21 maart : EZECHIËL

Luc Cielen in Rinkkrant 625 van 21 maart 2003

Er zijn niet zoveel heiligen te vinden in het Oude Testament. Johannes de Doper is er een, en de ouders en grootouders van Jezus zijn dat ook, al worden ze meestal niet als Oud-Testamentische figuren bekeken. Ezechiël is dus een grote uitzondering, samen met de profeet Daniël; die trouwens een tijdgenoot was van Ezechiël. En om het even over die tijdgenoten te hebben : Ezechiël heeft heel wat beroemde tijdgenoten en opvallend is dat ze allen iets met godsdienst of filosofie te maken hebben.

 

Maar eerst de tijd waarin hij leefde. Dat was de eerste helft van de zesde eeuw voor Christus. Het is de tijd waarin de tempel van Salomo in Jeruzalem door koning Nebukadnezar verwoest wordt en de Israëlieten in ballingschap moeten naar Babylon. De tempel werd verwoest in 586 vC. Op dat ogenblik was :

Thales van Milete 37 jaar oud. Hij was een van de eersten die een zonsverduistering exact voorspelde. Het ging over de zonsverduistering van 28 mei 585 vC. Hij was wiskundige, filosoof en sterrenkundige.

Mahavira was 13 jaar oud. Hij was een Hindoe wiskundige die een werk schreef over reken- en meetkunde.

Anaximander was 25 jaar, filosoof en leerling van Thales. Het ‘onbegrensde’ was de oerstof. Onbepaald van kwaliteit en oneindig van kwantiteit.

Lao-tse, Chinees mysticus, was 18 jaar.

Zarathoestra was 42 jaar en bekeerde rond die tijd koning Hystaspes, vader van de beroemde Perzische vorst Darius I. Hij bracht de leer van het goede tegenover het kwade. Duivelen >< engelen. God >< Satan.

Jeremia, de profeet, was tussen 40 en 60 jaar oud. We spreken nu nog over jeremiaden.

Ezechiël zelf was 37 jaar.

De profeet Daniël (die van de leeuwenkuil en van Suzanna) was 34 jaar.

Anaximenes, was pas geboren (of moest nog net geboren worden). Hij was leerling van Anaximander en noemde als oerstof de lucht. Wordt de lucht ijl, dan krijgen we vuur, wordt lucht steeds meer verdicht dan krijgen we achtereenvolgens water, aarde en steen.

Pythagoras (wiskundige - die van het ezelsbruggetje en filosoof) werd 6 jaar na datum geboren.

Xenophanes zag het levenslicht 19 jaar later. Hij was dichter en filosoof en noemde God : één en eeuwig, volmaakt en onveranderlijk. En dat is nog steeds de overtuiging van velen.

Confucius, Chinees wijsgeer bij wie een ethiek gebaseerd op deugdzaamheid en plicht zijn oorsprong vindt, begon 35 jaar later zijn levensloop.

 

 

Toen Ezechiël, zoon van de joodse priester Buzi, 24 jaar oud was, werd hij gevangen genomen en moest slavenarbeid verrichten aan de rivier Kebar, een zijrivier van de Eufraat. Vijf jaar duurde zijn slavernij (vergelijk met Patrick : die moest 7 jaar als slaaf werken) en werd dan door de Geest vervuld en begon profetieën te verkondigen. Die profetieën gingen dikwijls terug op visioenen. En omwille van die visioenen werd hij bekend en verdiende hij ook zijn plaats temidden der heiligen. Het visioen van de vier dieren is het meest bekende. Het zijn vier dieren, verschijnend in een vlammende wolkenmassa waarboven de vurige heerlijkheid van Jahweh troont. Vier in alle richtingen bewegende wielen zijn aan de wolkenmassa bevestigd onder een kristallen gewelf. Deze vier dieren worden later toegewezen aan de vier evangelisten : engel (Mattheus) - leeuw (Markus) - rund (Lukas) - Adelaar (Johannes). In Eben-Emael in de provincie Luik vind je een toren waarop deze vier dieren zijn uitgewerkt in silexsteen. Als je ervoor staat is het alsof je zelf het visioen ziet. Zijn visioen over de heerlijkheid van Jahweh is ook nog tot op heden gebruikelijk : het is de Majestas Domini, de verheerlijkte Christus in een mandorla (een amandelvormige ellips). Het visioen van de beenderen : Hiermee verwijst hij naar de heropstanding van Israël, een visioen dat tot op onze dagen kunstenaars heeft geïnspireerd. Ezechiël kondigde de ondergang van Jeruzalem aan. Hij deed dat door zijn hoofd- en baardhaar af te snijden en het haar in 3 porties te verdelen. Een deel moest verbrand worden als zinnebeeld voor de moordpartijen in de stad, een deel moest kort gehakt worden : beeld van de moordpartijen in de omgeving van de stad en het derde deel moest verstrooid worden in de wind : beeld van de verstrooiing van de overlevenden over alle windstreken. Ezechiël kondigde ook het maagdelijke moederschap van Maria aan. Op 8 december 1854 werd dit als een dogma door de paus afgekondigd. En enkele jaren later werd dit door Maria zelf bevestigd tijdens haar Lourdes-verschijningen, tenminste als het waar is wat Bernadette Soubirous hierover heeft gezegd.

 

 

Ezechiël komt ook goed van pas in deze tijd om ons te wijzen op een bijzonderheid die met Pasen te maken heeft. Christus werd op Goede Vrijdag gekruisigd en volgens het verhaal doorstak een soldaat zijn zijde met een lans. Oorspronkelijk werd Christus afgebeeld aan het kruis met de wonde aan de rechterzijde van het lichaam. Dat kon niet volgens anatomen : het hart ligt niet rechts in de borstkas, maar links en daarom werd de afbeelding aangepast. Maar daar ging het fout omdat men de woorden van Ezechiël niet meer begreep. Hij schreef : “En ik zag het water opborrelen aan de rechterzijde van de tempel”. Hij bedoelde daar de tempel van Jezus’ lichaam mee, en niet de tempel van Jeruzalem. Oude afbeeldingen van de gekruisigde Christus laten de wonde dan ook rechts zien.

 

Ezechiëls naam duikt na vele eeuwen in een sprookje op. In het Grimm’s sprookje : ‘Jorinde en Joringel’ klinkt het : “Gegroet Zachiël, als ‘t maantje in het mandje schijnt, maak los, Zachiël, te goeder ure.” Het is een toverspreuk.

In 574 vC sterft hij en wordt begraven in de tombe van Shem. Het zal een van de eerste christelijke pelgrimsoorden worden. In de Koran heet hij : Hizkil.