CASIMIR, 4 maart
Luc Cielen in Rinkkrant 822 van 25 februari 2006
Op 5 oktober 1458 geboren als tweede zoon van koning Kazimierz IV van Polen en Litouwen en Elisabeth van Habsburg, dochter van Koning Albert II van Hongarije en Bohemen. Hij was de derde in een rij van dertien kinderen. Hij was door zijn vader voorbestemd om over Litouwen te regeren. Maar vanaf zijn vroegste jeugd was hij opmerkelijk vroom en devoot, voor een groot deel dankzij zijn grote leermeester Johannes Dugloss, beter bekend onder de naam Longinus, kanunnik van Kraków. Die weigerde alle wereldse waardigheden. Casimir en zijn broers waren zo zeer aan Longinus gehecht dat ze niet van hem wilden gescheiden worden. Een van de gevolgen daarvan was dat Casimir het hofleven verafschuwde. Hij sliep op de grond en bracht een groot deel van zijn nachten door in meditatie en gebed. Hij volgde alle ceremonieën van de kerk. Bovendien koesterde hij een uitzonderlijk grote liefde voor de armen, en bezorgde hen alle hulp. Toen hij eens het koninklijk kasteel moest beheren, gaf hij de hele mondvoorraad weg aan de armen.
Toen hij veertien jaar was, in 1471, weigerde hij de kroon van Hongarije die hem werd aangeboden door de paltsgraven en edelen van dat land, die ontevreden waren over de andere kandidaat-koning Mathias Corvinus. Vader Casimir IV echter stemde in met de vraag van de Hongaren, en stuurde zijn zoon, die niet kon weigeren, aan het hoofd van een leger van 20.000 man naar de grens. Casimir vernam daar dat Mathias Corvinus hem opwachtte met een leger, en Mathias Corvinus liet weten dat alle geschillen met de Hongaarse adel waren opgelost. Casimir maakte verheugd rechtsomkeer.
Vader Casimir was echter helemaal niet tevreden, dus keerde zoon Casimir veiligheidshalve niet terug naar Kraków, maar trok zich terug in het kasteel van Dobzki, drie mijl buiten de stad. Daar hield hij gedurende drie maanden boete, omwille van zijn ongerechtvaardigd optreden tegen Corvinus, en omwille van zijn ongehoorzaamheid aan zijn vader. Daarom droeg hij op zijn huid een hemd van ijzeren haakjes, vastte veel en als gevolg daarvan zag hij erg bleek. De geneesheren, die geen andere oplossing zagen, raadden ten slotte een huwelijk aan, maar Casimir weigerde het voorgenomen huwelijk met de dochter van de Duitse keizer Frederik III, omdat hij God eeuwige kuisheid had beloofd. Dat was in 1481.
Ter compensatie wierp hij zich vol vuur op de Mariaverering.
In 1484 kreeg hij tuberculose en stierf daaraan op 4 maart. Hij werd begraven in de Sint-Stanislaskerk in Vilnius, hoofdstad van Litouwen.
De legenden vertellen dat hij een Mariahymne dichtte: “Omne die dic Maria” en dat hij door Maria, die het kind Jezus op de arm draagt, zelf gekroond werd.
Volgens de legenden heeft hij zelfs een jongen weer tot leven gewekt, en heeft hij op wonderbaarlijke wijze ingegrepen in de strijd tegen de Russen. Tweemaal zelfs, eenmaal in 1518 en een tweede maal in 1654. Daarom wordt hij beschouwd als de beschermer van Litouwen tegen de aanvallen van de Moskovieten.
In 1521 werd hij heilig verklaard door Paus Leo X (Giovanni de’ Medici, een van de meest wereldse en praalzuchtige pausen. Het was deze paus die de stellingen van Luther veroordeelde en bevel gaf Luther het zwijgen op te leggen, wat echter niet gebeurde). De huidige paus Johannes-Paulus II koestert een grote verering voor Casimir, patroon van Polen en Litouwen, en patroon van de Maltezer ridders, en viert zijn feestdag in de Sint-Pietersbasiliek in Rome.
De naam Casimir
Al is hij van Poolse origine, toch is zijn naam ook in België doorgedrongen. 160 families in ons land dragen een familienaam die aan Casimir - niet per se de heilige Casimir, de naam is heel wat ouder dan de heilige - te danken is. Er zijn wel enkele varianten op de naam ontstaan. Zo vinden we 71 families met de naam Casimir, 2 met de naam Casimier, en vinden we nog Kasimir(4), Kasimier (3), Kazimierczak (9), Kazmierzak (1), Kazmierczak (70). Het valt te verwachten dat met de groeiende immigratie van Polen in ons land de naam nog meer zal voorkomen.
De voornaam Casimir betekent vredestichter of verkondiger van de vrede (mir = vrede). Varianten op de voornaam zijn: Kasimir in het Nederlands en het Duits, Kazimír in het Hongaars en Tsjechisch, Casimiro in Italiaans, Portugees en Spaans, Casimirus in het Latijn en Kazimierz in het Pools.
Geografisch:
Kazimir is een gemeente in Bulgarije, niet ver van de grens met Roemenië
Bekende Casimirs
De Nederlandse prins Constantijn heeft een zoontje dat Claus-Casimir heet. Het is geboren op 21 maart 2004. De naam Casimir komt meermaals in het Nederlandse koningshuis voor en was zelfs een vrij courante voornaam in de vorige eeuwen bij de Nederlandse adel.
De Nederlandse regering heeft sinds september 2004 een plan lopen om onderzoekers mobieler te maken en tussen opleidingsinstellingen en bedrijven meer uitwisselingen tot stand te brengen. Dat programma heet Casimir.
Casimir: zo heet ‘s werelds beste dekhengst voor springpaarden (jumpingpaarden).
Casimir Henckens: 19e-eeuwse pastoor (gestorven in Merksem) die heel wat godsdienstige werken heeft geschreven. O.a. een boek over Joannes Berchmans.
Casimir, de internationaal werkende Limburgse meubelontwerper die vorige maandag (21-02-05) de Vlaamse Cultuurprijs voor vormgeving kreeg. Hij (Casimir) zei daarover: “Ik schat de waarde van deze prijs zeer hoog in. Voor vormgeving bestaan er sowieso niet veel prijzen, uitgezonderd misschien het Viso, maar de uitstraling van déze is toch prestigieuzer. De Vlaamse Gemeenschap had haar geld niet beter kunnen besteden dan aan mij. Ik ga het geld meteen weer in cultuur investeren, in een nieuwe meubellijn Vlaemsch.” (Vlaemsch is het merk van Casimir).
Casimir in de wetenschap
Wat is het casimireffect?
Het casimireffect is het door Hendrik Casimir ontdekte verschijnsel waarbij twee op extreem korte afstand van elkaar geplaatste metalen platen elkaar in een vacuum aantrekken door kwantumfluctuaties. Deze aantrekkingskracht wordt veroorzaakt doordat alleen virtuele deeltjes met een bepaalde golflengte tussen deze twee platen kunnen bestaan. Hierdoor is namelijk het aantal deeltjes tussen de platen kleiner dan het aantal daarbuiten.
Dit effect is in de jaren 90 van de twintigste eeuw daadwerkelijk gemeten in het 'Los Alamos National Laboratory' waardoor bepaalde onderdelen van de kwantumtheorie proefondervindelijk zijn bevestigd.
Casimir in de keuken
Kalfslapjes Casimir
4 kalfslapjes - 75 gram boter - 250 gram wortel - 1 ui - 4 artisjokbodems - 2 dl slagroom - paprikapoeder - suiker - zout, peper
Schil de wortels, was ze en rasp ze. Doe ze in een pannetje met wat suiker en 1 dl water. Geef er zout bij en 25 gram boter. Dek het pannetje af met beboterd vetvrij papier en laat het minsten 15 minuten zachtjes koken. Aan het einde van de kooktijd moet er geen water over zijn. Schil ondertussen de ui en hak hem fijn. Geef zout en peper over de kalfslapjes. Smelt de rest van de boter in een pan en sauteer hierin gedurende 7 minuten aan elke kant de kalfslapjes bruin. Snij de artisjokbodems in grove brunoise. Als het vlees klaar is, leg het dan op een voorverwarmde schaal en houd het warm. Doe de ui in de braadboter van het vlees, geef er wat paprikapoeder bij en de brunoise artisjok, meng het goed en laat het even mijteren (stoven), voeg dan de room toe, zout en peper en laat op zacht vuur 5 minuten koken. Geef de saus over het vlees en leg er toefjes wortel op.