Geschiedenis
8e klas Maandag
12 november 2012
Klasgesprek
met als thema: WAT IS REVOLUTIE?
Van
Dale: revolutie re·vo·lu·tie
zelfstandig
naamwoord; de (v); meervoud: revoluties; verkleinvorm: revolutietje (1548)
ontleend aan Frans révolution
1. (astronomie) jaarlijkse omwenteling van de aarde om de zon
2. algehele
verandering, ommekeer in de staatkundige
en/of maatschappelijke toestanden in een land ten gevolge van een actie van hen
die aan die toestanden onderworpen waren en die een nieuwe regering
invoerensynoniem: omwenteling
Dit is een groot verschil met oorlog.
•de
Franse Revolutie: revolutie in Frankrijk van 1789 tot 1799, die leidde tot de
afschaffing van de monarchie
•de Russische Revolutie (1917)
•de revolutie uitroepen
•de revolutie verslindt haar eigen kinderen◖naar een
uitspraak van Vergniaud op 13 maart 1793, maar vooral
bekend geworden via de Duitse versie ‘Die Revolution frisst ihre eigenen Kinder’ uit het toneelstuk ‘Dantons
Tod’ van G. Büchner◗ook als bron
van toespelingen als «ware revolutie eet haar vaders op» (I.L.
Pfeijffer)
3. (figuurlijk) algehele verandering synoniem: ommekeer, omwenteling
•de tweede industriële revolutie die door de automatisering op gang is
gebracht
•de
Culturele Revolutie (in China van 1966 tot 1976) vooral gericht tegen de
traditionele intellectuelen en kunstenaars
•groene
revolutievernieuwing van de landbouw door toepassing van nieuwe rassen van
landbouwgewassen met zeer grote opbrengst en hogere technologie
•een fluwelen revolutie een geweldloze grote verandering
•digitale
revolutie verandering in de samenleving door de sterke toename van het gebruik
en belang van computers
•een revolutie in de denkbeelden, in de mode, in de
burgerluchtvaart
4. (geologie) plotselinge verandering van de aarde
REVOLTE (oproer)
REVOLTEREN: in opstand komen. Voorbeelden zoeken.
REVOLVER : (1855) Engels, de naam is bedacht
door de Amerikaan Samuel Colt, die er in 1836 patent voor aanvroeg, afgeleid
van Engels to
revolve (ronddraaien), ontleend aan Latijn revolvere (terug doen rollen, opnieuw doen),
omdat de ronddraaiende cilinder na elk schot een volgende patroon voor de loop
brengt
Klein,
halfautomatisch vuistvuurwapen met een roterend magazijn waardoor men meerdere
(gewoonlijk zes) schoten achter elkaar kan afvuren en dat met één hand wordt
afgeschoten.
REVOLVERE van Latijn: Re - VOLVERE (rollen).
Volvere = rondwentelen, doen draaien, doen
rollen, laten rondwaren, doen opdwarrelen, eraf rollen, afrollen, lezen,
meeslepen, gelijkmatig ontwikkelen, doorstaan, beleven.
Revolvere = terugwentelen, terugrollen, eraf
rollen, doorlezen, opnieuw voorlezen, terugkeren.
Revolutio = het terugrollen, de terugkeer.
Copernicus:
(1473-1543): De revolutionibus
orbium coelestium (Over
de omwentelingen der hemellichamen)
VOLUMEN = wenteling, draaiing, kringloop,
boekrol.
VOLUME = oorspronkelijk een boekrol, nu
meestal een lichaam, een grootte in de ruimte, een inhoud. Minstens drie dimensies.
Frans: révolution
Engels:
revolution
Duits: Revolution
Waaraan
denk je bij het woord Revolutie? Dictatuur, staatsgreep, ….
Bekende
revoluties:
Franse Revolutie:
Belgische Revolutie (Belgische Omwenteling)
Industriële revolutie
Digitale revolutie
Seksuele revolutie
Jasmijnrevolutie
Russische Revolutie (1917)
In de
geschiedenislessen zal het dikwijls over personen gaan. Maar het zijn niet zij
die de geschiedenis maken, het zijn de omstandigheden die hen ertoe aangezet
hebben om een belangrijke rol te spelen. Zie het krantenuittreksel van DM op 03
november 2012 hieronder: