THE FOUNDING FATHERS (in
deze tekst komen de meest bekende drie aan de beurt)
GEORGE WASHINGTON 1732
– 1799
Geboren op 11
februari 1732, maar dat was nog volgens de Juliaanse kalender. Toen de
nieuwe Gregoriaanse kalender in voege kwam in 1750, werd zijn geboortedag
22 februari (er was een verschil van 11 dagen tussen de Juliaanse en de
Gregoriaanse kalender omdat de Juliaanse kalender te weinig
schrikkeldagen had ingevoegd in de loop van de eeuwen).
Geboren
in Virginia.
Zijn vader was tabaksplanter en hield slaven.
Hij was een van de beste ruiters van zijn generatie
Op jacht gaan was zijn geliefkoosde hobby
Hij kon goed dansen.
Hij ging regelmatig naar het theater, kende de theaterstukken van Shakespeare goed.
Hij dronk wel graag een borrel, maar was zeer matig.
Hij
was tabakskweker, maar rookte zelf niet.
Hij had altijd tandpijn;
verloor zijn tanden al vroeg en kreeg dan valse
tanden gemaakt van olifanten- of
neushoornivoor, vastgemaakt
met gouden draadjes. Hij nam om de pijn te verdoven laudanum (van opium
afgeleid). Hij was dus eigenlijk constant onder verdoving.
George
had ros haar. Later poederde hij zijn haar wit (wat ook een gewoonte was
in die tijd)
Legenden over zijn jeugd:
1. Hij zou een zilveren dollar over de Potomac
gegooid hebben in Mount Vernon
2.
Hij hakte de kersenboom van zijn vader om. Hij bekende tegen zijn
vader dat hij het gedaan had
“I can’t lie, Pa” “I can’t tell a lie”. Zijn vader beloonde hem om zijn
eerlijkheid.
Zijn vader sterft als
George 11 jaar oud is. Zijn oudere broer erft het vaderlijk domein
en noemt het MOUNT VERNON. In 1752 erft George
het landgoed met de slaven. Hij begint al snel met de heraanleg
en de verfraaiing van het domein aan de Potomacrivier.
 (klik
op de foto voor vergroting)
Wordt officier in het
leger. Hij strijdt tegen de Fransen en wordt gevangengenomen. Korte tijd
later weer vrijgelaten.
Trouwt met een weduwe
die al twee kinderen had. Zelf kan hij geen kinderen maken omdat hij in
zijn jeugd pokken heeft gehad. Hij geeft zijn stiefkinderen zijn
familienaam.
Hij begint andere
gewassen te telen op zijn domeinen. Een deel van de plantage blijft
tabak, maar andere delen dienen voor het telen van graan. Hij bouwt een
graanmolen, begint een viskwekerij, paardenstoeterij, spinnerij en
weverij en whiskystokerij.
Hij was een van de
hevigste tegenstanders van de Britse wetgeving over de koloniën en
boycotte zelf Engelse producten.
Hij kende als
generaal verschillende nederlagen, werd zelfs gevangengenomen door de
Fransen, maar kende ook enkele successen.
In de winter van
1782-1783 kwam het bijna tot muiterij in het leger van de kolonisten. De
soldaten waren niet betaald en de oorlog bleef maar duren. De Britten
hadden verschillende steden in hun bezit en de Franse troepen waren weer
naar Europa gevaren. Washington stond er met zijn leger alleen voor tegen
de Britten. Wat hij niet wist, was dat de Britten de oorlog ook beu waren
en vrede wensten. De onderhandelingen begonnen en in september 1783
erkende Engeland de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten. In
november ontbond Washington het leger met een emotionele toespraak. In
december verlieten de Britse soldaten de steden die ze nog in hun macht
hadden.
Washington keerde
naar Mount Vernon terug en wilde er een rustig
leven gaan leiden. Maar de Amerikanen beslisten er anders over: hij werd
gekozen tot eerste president van de Verenigde Staten. Vier jaar later
werd hij een tweede keer gekozen.
Washington besefte
dat hij als 1e president een voorbeeld moest zijn voor alle volgende
presidenten. Hij wilde geen hoogdravende titel (zoals alle andere
staatshoofden in die tijd), maar hij wilde dat men hem aansprak als
‘Mister President’.
Hij is de enige
president die met 100% van de stemmen werd verkozen.
Hij behoorde tot geen
enkele politieke partij.
Als eerste president
mocht hij ook de plaats kiezen waar de regeringszetel zou gevestigd
worden. Hij koos voor een plek aan de Potomac,
niet ver van zijn eigen landgoed, in het district Columbia. De stad werd
naar hem genoemd: Washington D.C. = Washington,
District of Columbia.
Hij kreeg een
jaarwedde van 25.000 dollar aangeboden, maar weigerde die, omdat hij vond
dat hij al rijk genoeg was. Maar het Congres drong er
op aan dat hij de som toch zou aannemen, omdat anders de indruk
zou ontstaan dat een man rijk genoeg moest zijn om president te kunnen
worden.
Hij kwam in conflict
met zijn vriend Thomas Jefferson over de uitbouw van een sterke federale
staat. Washington koos voor het idee van Hamilton (sterke federale staat)
en niet voor Jefferson. Jefferson begon oppositie te voeren en het gezag
te ondermijnen. Het werd zo erg dat Washington zich genoodzaakt zag
Jefferson te ontslaan, maar deze nam al gauw zelf ontslag. Beide mannen,
de twee belangrijkste van de jonge staat, hebben daarna nooit meer met
elkander gesproken.
Toen in maart 1797
zijn tweede presidentshap erop zat wenste hij zich terug te trekken uit
de politiek. Hij schreef een toespraak die tot op vandaag met groot
ontzag wordt gelezen. Daarin stelt hij onder andere dat Amerikanen zich
niet moeten mengen in buitenlandse aangelegenheden, maar zich met Amerika
moeten bezighouden.
Terug in Mount Vernon ging hij zich weer met zijn landgoed
bezighouden. Vooral het stoken van whisky had zijn interesse, maar hij
moest zijn bezit ook voortdurend verdedigen tegen indianen zodat hij er
weinig winst aan overhield.
Zijn landgoed was
1.000.000 dollar waard (nu ongeveer 20.000.000 dollar)
12 december 1799:
Er lag sneeuw, het
ijzelde, ging GW te paard zijn landgoed inspecteren. Toen hij weer
thuiskwam zette hij zich aan tafel, zonder zich om te kleden, ging dus
met doorweekte kleren aan tafel. Vrijdagmorgen werd hij wakker met een
schorre keel en in de loop van de dag werd hij helemaal hees. Zaterdag
rond 3 uur ’s morgens werd hij wakker en zei tegen zijn vrouw dat hij
zich ziek voelde. Een bediende gaf hem een aderlating (zoals gewoonlijk
gebeurde bij zieken in die tijd). Toen later de dokters kwamen, deden zij
dat nog eens. GW werd steeds zieker. Toen hij de angstige gezichten van
de omstanders zag, nam hij toch maar de voorgeschreven medicijnen, hoewel
hij er een groot tegenstander van was. Diezelfde zaterdag stierf hij om
10 uur ’s avonds. De laatste woorden in zijn dagboek: “’t Is goed
geweest”
In de USA droegen
vele mensen gedurende maanden rouwkleding (zwart). In Frankrijk
verplichtte Napoleon Bonaparte de Fransen om 10 dagen rouw te dragen.
GW werd tijdelijk
begraven in Mount Vernon. Maar het Congres
besloot een grafmonument op te richten in het Capitool. Men wilde een
piramide bouwen met een vierkant als grondvlak van 30 m zijde. Maar de
zuidelijke staten wilden dit niet, zij wilden dat hij een monument kreeg
in Mount Vernon. In 1831 (100 jaar na zijn
geboorte) werd zijn lichaam in het Capitool in een monument geplaatst.
Zuidelijken probeerden het nog te stelen, maar dat mislukte. Daarna in
1837 werd het toch overgebracht naar Mount Vernon
waar het nog steeds ligt.
HERDENKING
1. Zijn naam werd
gegeven aan een stad: Washington DC.
2. Er werd een staat
naar hem genoemd: Washington
3. Zijn beeld in Mount
Rushmore (samen met Jefferson, Lincoln en Roosevelt).
4. Verschillende
universiteiten zijn naar hem genoemd.
5. Talloze
Washingtonmonumenten in de USA.
6. In 1917 is er een
asteroïde naar hem genoemd: Washingtonia
7. Zijn portret staat
op het ééndollarbiljet
VARIA
Een met de hand geschreven tekst van GW is bij openbaar opbod
verkocht bij Christie’s voor 9.826.500 dollar
aan The Mount Vernon Ladies’ Association.
SLAVERNIJ
Op zijn 11e bezat hij
al 10 slaven. Toen hij trouwde had hij er 36. In Mount Vernon had hij er 85. Later werden er dat 135. Toen
hij stierf werkten er in Mount Vernon 317
slaven.
In zijn testament
stond dat hij zijn slaven de vrijheid gaf.
Maar tijdens zijn
leven liet hij gevluchte slaven met man en macht opsporen.
Toen hij president
was, en de wet verbood om slaven te houden in de hoofdstad, liet hij toch
slaven meekomen naar zijn verblijf. Hij verdedigde zich door te zeggen
dat de slaven er niet 'woonden'.
Mount Rushmore
BENJAMIN
FRANKLIN (tekst uit
Wikipedia)
Opdracht:
de tekst over Benjamin Franklin lezen en samenvatten.
Benjamin Franklin (Boston, 17 januari 1706 – Philadelphia, 17 april 1790)
was een Amerikaans politicus, wetenschapper en
moralist. Hij is het schoolvoorbeeld van nijverheid en eerlijkheid.
Benjamin Franklin
werd geboren als vijftiende van de zeventien kinderen en jongste zoon van
kaarsenmaker Josiah Franklin. Benjamin was
aanvankelijk boekdrukker en
leerde het vak bij zijn halfbroer, James Franklin, in Boston. Hij reisde
naar Engeland om zich verder te bekwamen in het boekdrukkersvak en opende
in 1728 een boekdrukkerij in Philadelphia. Daar richtte hij een
nieuwsblad op en werd hoofdredacteur. Al snel groeide de krant uit tot de
belangrijkste krant in de kolonie. Hij publiceerde jarenlang een
humoristische almanak onder de titel Poor Richard's Almanack en
richtte een boekenuitleen op, een voorloper van
de huidige openbare
bibliotheek, een idee dat veel navolging zou krijgen.
Wetenschapper
Franklins vliegerexperiment bij een onweersbui
Benjamin Franklin
hield zich ook bezig met wetenschappelijke problemen en is vooral bekend
vanwege zijn publicaties over elektriciteit. Hiermee verwierf hij faam
en erkenning bij collega-geleerden in Amerika en Europa. Hij bewees, door
zijn roemruchte vliegerexperiment tijdens
een onweersbui, dat bliksem een vorm van elektriciteit is en dat er
positieve en negatieve lading bestaat. Overigens is het nog altijd
omstreden of Franklin dit experiment werkelijk heeft uitgevoerd: bij
moderne reconstructies is gebleken dat hij deze gevaarlijke proef dan
bijna zeker niet overleefd zou hebben. In 1752 vond hij de bliksemafleider uit.
Deze was mogelijk al eerder uitgevonden, omdat de scheve toren
van Nevjansk in Rusland – naar
verluidt – er al 25 jaar eerder van was voorzien.
Franklin ontwikkelde
een eigen theorie van elektrische lading.
Dit kwam ongeveer op het volgende neer: positieve lading werd door hem
opgevat als een overmaat van 'elektrische vloeistof', bovenop
de hoeveelheid 'elektrische vloeistof' die een lichaam van natura al
bezit, terwijl negatieve lading werd opgevat als een tekort aan
'elektrische vloeistof'. Franklin beredeneerde dat als een lichaam in een
proces een zekere hoeveelheid van het ene type lading krijgt, een ander
lichaam een gelijke hoeveelheid van de tegenovergestelde lading moet
krijgen. De nettosom van beide is altijd nul.
Zijn hypothese zou de basis vormen van de wet van behoud van elektrische
lading.
Nog voor Thomas Malthus hield
Franklin zich bezig met het bevolkingsvraagstuk. Hij schreef
verhandelingen over heksenprocessen, de moraal van het schaakspel, de
oorsprong van noordoosterstormen, de nationale welvaart, een beschouwing over
het volkslied, de kwestie van gedwongen emigratie van misdadigers naar de
koloniën, de verkoop van 30.000 voornamelijk Hessische
soldaten aan Engeland, die in 1776 in de kolonie werden ingezet, de glasharmonica en
propageerde ook nog dertien deugden: matigheid, zwijgzaamheid, orde,
besluitvaardigheid, soberheid, vlijt, oprechtheid, rechtvaardigheid,
ingetogenheid, reinheid, evenwichtigheid, kuisheid en nederigheid.
Als man met enorme
kennis, ervaring en praktisch inzicht assisteerde hij in 1783 de Gebroeders Montgolfier bij
de ontwikkeling van de luchtballon en Jacques Charles bij
de ontwikkeling van de waterstofballon.
Franklin beschreef in zijn brief van 9 oktober 1784 het mogelijke gebruik
van ballons in de Keteloorlog en
opperde in zijn brief van 4 juni 1785 het idee om samen met zijn zoon in
een luchtballon naar Ierland over te steken.
Benjamin Franklins kaart van de Golfstroom met
hemzelf rechtsonderin in gesprek met Neptunus
Franklin was de
eerste die het concept van de Golfstroom voorstelde
om de klimaatverschillen tussen
Europa en Amerika te verklaren. Hij verrijkte de meteorologie ook
met het inzicht dat een cycloon of
een storm zich niet noodzakelijkerwijs verplaatst in dezelfde richting
als de plaatselijke windrichting, iets wat tegenwoordig, dankzij
satellietfoto's en -filmpjes bij het weerbericht, een alledaagse
werkelijkheid is. Tevens is Benjamin Franklin
uitvinder van de bifocale glazen.
Franklin hield van wiskundige puzzels zoals magische
vierkanten. Op een US-Post postzegel ter gelegenheid van
Franklins 300e geboortedag word een door hem gemaakt vierkant afgebeeld
het zogenaamde Magisch vierkant
van Franklin.
Diplomaat
 Benjamin
Franklin bij de Vrede van Parijs
(1783) op een door Benjamin West nooit afgewerkt schilderij
In 1750 verkocht hij
zijn drukkerij en werd als afgevaardigde voor Pennsylvania actief
in de politiek. In 1757 verhuisde hij naar Londen als
representant van Pennsylvania. In 1762 keerde hij terug naar New-England,
maar werd in 1765 met een nieuwe missie naar Londen gezonden, met als
doel het bewerkstelligen van een andere belastingpolitiek. (N.B.
Grondstoffen uit de koloniën konden alleen worden verwerkt in het
moederland Engeland en thee mocht enkel worden aangevoerd met Engelse
schepen. Dit leidde in 1773 tot de Boston Tea Party).
Toen het duidelijk werd dat de Engelse regering de door de kolonisten als
onrechtvaardige dwang ervaren regels niet wilde versoepelen schaarde
Franklin zich vol achter de strevers naar onafhankelijkheid.
Franklin is het
bekendst als medeopsteller van de Amerikaanse
onafhankelijkheidsverklaring (1776) en de Amerikaanse grondwet. Hij is een van de Founding Fathers die
zich in Europa opwierp als belangrijk pleitbezorger en steun voor de Verenigde Staten.
In zijn latere jaren zette Franklin zich in voor de gemeenschap: hij
introduceerde openbare bibliotheken, ziekenhuizen en de vrijwillige
brandweer in Amerika en ijverde voor de afschaffing van de slavernij.
Franklin op een 100-dollarbiljet
Franklin leefde
tussen 1777 en 1785 in Parijs. Hij wekte bewondering door zijn
vriendelijke manieren, viel op door zijn bruine kleren en grove schoenen.
Franklin reisde in 1778 naar Amsterdam om financiering en nieuwe
investeringen te bewerkstelligen voor de jonge Amerikaanse staat. Hij
kwam bij Henry Hope op
bezoek en correspondeerde met Joan Derk van der Capellen, die de
Onafhankelijkheidsverklaring in het Nederlands had vertaald.
Franklin overleed in
1790 op 84-jarige leeftijd en ligt begraven in Philadelphia.
Tegenwoordig is hij een van de nationale iconen van
Amerika, zijn portret staat op het 100-dollarbiljet
en veel scholen, straten en culturele en wetenschappelijke instellingen
zijn naar hem genoemd. Benjamin Franklin was dankzij zijn inzet tijdens
de Amerikaanse vrijheidsoorlog een honorair lid der Cincinnati.
Eigenschappen van het magisch
vierkant van Franklin
·
De som van de rijen en kolommen zijn
telkens gelijk aan de magische constante;
·
De som van de halve rijen en kolommen
zijn telkens gelijk aan de helft van de magische constante;
·
De sommen van de diagonalen zijn
ongelijk aan elkaar en ongelijk aan de magische constante, dus strikt
genomen is dit geen magisch vierkant;
·
Gebogen diagonalen, die halverwege van
richting veranderen, zoals 16-63-57-10-23-40-34-17, zijn telkens gelijk
aan de magische constante, ook als ze verschoven worden;
·
Elk vierkantje van 2 bij 2 heeft een
vaste som, gelijk aan 4 maal de magische constante gedeeld door het
aantal kolommen.
Magische vierkanten die deze eigenschappen hebben,
worden bij uitbreiding ook magische vierkanten van Franklin genoemd. De
zoektocht naar een magisch vierkant van Franklin van 12 bij 12 leverde
het HSA-magisch
vierkant op
dat net niet een magisch vierkant van Franklin is. Inmiddels is door Cor Hurkens bewezen dat een magisch vierkant van Franklin
van orde 4k voor elke k mogelijk is, behalve de ordes 4 (k=1) en 12 (k=3)
(Hurkens, 2007).
THOMAS JEFFERSON
Geboren op 13 april 1743 (hoeveel jaar
geleden?) in Virginia.
Gestorven op 4 juli 1826 (op de 50e verjaardag van
de onafhankelijkheid).
Zijn vader was landmeter met een landgoed waarop 60
slaven werkten.
Zijn moeder was afkomstig uit een van de
belangrijkste families van Virginia (haar vader was scheepskapitein en
planter).
Hij was de derde van 10 kinderen. Hij was de oudste
van de twee jongens.
9 jaar oud begon hij Latijn, Grieks en Frans te
studeren. Hij leerde paardrijden (wat in die tijd vanzelfsprekend was),
studeerde geschiedenis, wetenschappen (wiskunde, fysica). Hij leerde ook
vioolspelen (toen hij later gehuwd was gaf hij regelmatig concerten
waarbij zijn vrouw piano speelde).
In 1760 (17 jaar oud) ging hij naar de
universiteit.
Op zijn 21e was hij al bezitter van het landgoed
waarop hij later zijn huis Monticello zou
bouwen, en bezat hij al tussen de 20 en 40 slaven.
In 1782 stierf zijn vrouw Martha na een gelukkig
huwelijk dat 10 jaar had geduurd en 6 kinderen had voortgebracht
van
wie
er 4 al jong stierven. Jefferson was zo droef dat hij zich opsloot in
zijn kamer en voortdurend ijsbeerde tot hij helemaal high was. Hij had
aan het sterfbed van zijn vrouw beloofd om nooit te hertrouwen en heeft
die belofte ook gehouden. In Frankrijk werd hij verliefd op een
Engels-Italiaanse muzikante. Hij ontmoette haar regelmatig en toen hij
later terugkeerde naar de USA bleven zij nog regelmatig brieven naar
elkaar schrijven.
Hij was een allround man: politicus - filosoof -
wetenschapper - jurist - architect - uitvinder - schrijver (maar was niet
erg geïnteresseerd in geschiedenis).
Hij was een tijd ambassadeur in Frankrijk en leerde
daar vooral de goede wijnen kennen (o.a. Château
d'Yquem, waarvan hij een voorraad naar Monticello liet sturen). Hij werd er ook
geconfronteerd met de revolutie.
Hij was de auteur van de
Onafhankelijkheidsverklaring (Declaration of
Independence) en was de man die schreef dat alle mensen gelijk waren en
dat ze zich mochten verzetten tegen een bestuur dat niet rechtvaardig
was. Op 17 dagen tijd schreef hij de volledige tekst die door het
Congres werd gelezen en besproken. Ruim een kwart van de tekst werd
verworpen. Onder andere de tekst over de slaven.
Hij was polyglot en
sprak vloeiend vijf talen.
Hij hield slaven maar was wel tegenstander van
slavernij.
--
Hij was het die de Amerikaanse regering het advies
gaf om de indianen van hun gronden te verdrijven en hen steeds meer naar
het westen te laten verhuizen (later werden dat de 'reservaten').
Als minister onder president Washington ijverde hij
voor een grotere
macht van de afzonderlijke staten en een zwak
federaal bestuur. Daarmee kwam hij in botsing met George Washington en
nam hij ontslag als minister.
In 1792 was hij presidentskandidaat, maar werd
verslagen door George Washington.
In 1800 won hij wél de verkiezingen en werd de
derde president van de USA. Nu ijverde hij voor wél een sterk federaal
bestuur.
In 1803 kocht hij van de Fransen verschillende
grote grondgebieden: Louisiana en andere staten. Daarmee werden de USA in
één klap verdubbeld in omvang. Van Napoleon
kocht
hij Florida en New
Orleans.
In 1808 trekt hij zich terug uit de politiek en
gaat op zijn landgoed Monticello wonen. Hij
sticht de universiteit van Virginia en ontwerpt een gebouw dat een kopie
is van het Pantheon in Rome. Ook zijn eigen huis is een kopie van de
Romeinse bouwkunst, geïnspireerd op Palladio.
Diens boek I quattro libri
was zowat zijn bouwkundige bijbel.
In 1825 sterft hij. Hij laat grote schulden na.
Zijn eigendommen en slaven worden openbaar verkocht.
Zie
ook de leestekst over Jefferson en Monticello.
----
OPDRACHTEN
i.v.m. de Founding Fathers
1.
Kaart van de Verenigde Staten met de 13 stichtende staten apart
ingekleurd en een lijst van deze staten met de hoofdsteden.
2. De
tekst over Benjamin Franklin lezen en samenvatten (eigent ekst maken).
3.
Noten over George washington en Thomas Jefferson
uitwerken aan de hand van de noten die genomen zijn tijdens de les.
4. De
tekst van de nationale hymne met de vertaling ervan in het Nederlands.
5. Het
portret van George Washington met eenvoudige schetslijnen
|
